Stare Depułtycze
51°03′37″N 23°23′21″E/51,060278 23,389167| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
82 |
| Kod pocztowy |
22-100[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LCH |
| SIMC |
0101600[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu chełmskiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Chełm  | |
| 51°03′37″N 23°23′21″E/51,060278 23,389167[1]
| |
Stare Depułtycze – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Chełm[5][6]. W centrum wsi znajduje się źródło rzeki Uherki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Chełm[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 161 mieszkańców i była 30. co do wielkości miejscowością gminy[8].
W miejscowości znajdują się 3 domy z okresu II wojny światowej oraz cmentarz rzymskokatolicki, założony w 1930 r.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa Starych Depułtycz ulegała na przestrzeni wieków zmianom i tak w roku 1440 zwano wieś „de Dwiepultycz”. W roku 1504 wieś notowana była jako „Dipoltice Uchaniski”[9]. Depultyce Ruskie (zwane też szlacheckimi) występują w roku 1786 w opisach map Perthéesa geografa króla Stanisława Augusta[9]. W XV i XVI w. ziemie w Depułtyczach i okolicy wchodziły w skład klucza Uhrowieckiego. Według ksiąg grodzkich chełmskich z 1539 r. między dobrami szlacheckimi a królewskimi zostały usypane kopce graniczne[10]. Uher składał się wówczas z dóbr Weremowice, Brykowiec z dóbr Rohożyce, oraz dóbr Ruskie Depułtycze. Według opisu Słownika geograficznego Królestwa Polskiego Depułtycze Ruskie w ówczesnej gminie Krzywiczki posiadały w roku 1827 19 domów i 128 mieszkańców[11]. 8 lipca 1880 roku miało miejsce wydzielenie z ogólnych dóbr ziemskich Uher oddzielnego majątku Depułtycze Ruskie (Stare) i sprzedaż Ignacemu Zakrzewskiemu[10]. Drogą sprzedaży sukcesji po zmarłym Zakrzewskim, Depułtycze Ruskie trafiają ponownie do właścicieli dóbr Uher, którymi w roku 1891 byli Fudakowscy. Taki stan zostaje do 1909 roku. Ponownie wydzielone z dóbr Uher przechodzą w roku 1928 w ręce rodziny Podczaskich. Tuż przed sama wojną folwark został oddany w dzierżawę Bolesławowi Nowakowskiemu. Obszar ziem dóbr Depułtycze Ruskie obejmował wtedy 376 ha[10].
Dwór i park
[edytuj | edytuj kod]Na terenie miejscowości znajduje się dawny ośrodek dworski, powstały w XIX w. Na fundamentach dworu znajduje się budynek należący obecnie do Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie. Po II wojnie światowej obiekt przejęła szkoła podstawowa. Dwór został rozebrany w l. 80. XX w. Nowy budynek szkolny wraz z parkiem w 2004 r. został przejęty przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Chełmie. Nowy właściciel dokonał sporych przekształceń założenia parkowego, między innymi poprzez wycinkę krzewów. Park zajmuje powierzchnię 2,2 ha i częściowo zachowany układ przestrzenny (przede wszystkim fragment alei kasztanowej). Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nr. rej. A/178 z 26.07.1995 r. Jako pomniki przyrody chronione są: kasztanowiec biały (objęty ochroną w 1987 r., obwód 347 cm) oraz dąb szypułkowy (objęty ochroną również w 1987 r., obwód 435 cm).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128956
- ↑ Wieś Stare Depułtycze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-20], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-20].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1194 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-16]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ a b Czopek ↓, s. 193.
- ↑ a b c Andrzej Wawryniuk: Leksykon miejscowości powiatu chełmskiego. Chełm: Starostwo Powiatowe w Chełmie, 2002, s. 477. ISBN 83-916380-0-6.
- ↑ Depułtycze Ruskie 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 958.
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonie | |
| Części wsi |
|
| Kolonia wsi | |
| Osady leśne wsi | |
| Przysiółki wsi |
|
| Część kolonii |
|
| Przysiółek kolonii |
|
| Pozostałe miejscowości |
